Sam dom, jako drewniana chata, powstał około XI wieku. Po lokacji na prawie śląskim wsi Mąkolno około 1140 roku budynek stał się siedzibą głównych dziedzicznych sołtysów Mąkolna. To właśnie dzięki ich staraniom około 1200 roku powstała parafia w Mąkolnie.
Sama wieś znacząco zwiększyła swoje znaczenie nie tylko pod kątem duchowym. Sołtysi wspierali lub fundowali budowę w Mąkolnie domu sądowego, dworu, gorzelni, browaru, winiarni, folwarku, leśniczówki, gospody, sklepów, jatek, szpitala, karczmy, szkoły, szkoły katolickiej, stawów i młynów.
Dodatkowo, w trzech przysiółkach Mąkolna (Mąkolno II) – Góry, Zakład i domy w dolinie, nazywane później Mąkolno Śląskie – budowali młyny, fabryki, kopalnie, tartak oraz później pięć młynów prochowych.
Ci główni sołtysi posiadali też dużo własnej ziemi, czyli obecny przysiółek Hanyszów oraz częściowo tereny góry Haniak i Hanyszowej Góry. Wydobywali tam takie surowce jak złoto, srebro, ołów, arszenik i siarka. Mieli też prawo do własnych chłopów, co przyczyniło się do rozwoju osadnictwa.
Powstała tam karczma, mały folwark, leśniczówka, trzy stawy rybne, a w domu sołtysów działała piekarnia. Z potoku pozyskiwano raki, a w okolicy funkcjonował kamieniołom, wykorzystywany w 1711 roku do budowy kościoła w Złotym Stoku.
Najprawdopodobniej był to ród Hanyszy, znany z legend o powstaniu Hanyszowa.
Dom po raz pierwszy pojawia się na mapie z 1736 roku – najstarszej szczegółowej mapie tego terenu. Później widnieje na mapie z 1809 roku oraz bardziej szczegółowej z 1825 roku. Wtedy istniał już kamienny wapiennik, kamienny dom i kilka domów drewnianych w pobliżu.
Około 1880 roku dom spłonął, a drugie piętro i strych zostały zburzone. Budynek był kiedyś o około 6 metrów dłuższy. Współcześnie dobudowano balkony i małe budynki gospodarcze. W 1938 roku powstała także stodoła.
Obecnie dom znany jest pod adresem Mąkolno 118.